De impact van het nieuwe federale mobiliteitsplan op stedelijke handelszaken in België: kansen of bedreigingen?

Gepubliceerd op 27 mars 2025

Geconfronteerd met klimaatuitdagingen en verkeersdrukte versnelt België de uitvoering van zijn nieuwe federale mobiliteitsplan voor duurzame mobiliteit. Dit plan omvat onder meer lage-emissiezones (LEZ), uitbreiding van fietspaden, de geleidelijke vermindering van parkeerplaatsen en aanzienlijke investeringen in het openbaar vervoer. Hoewel de ecologische doelstelling breed wordt ondersteund, blijft de economische impact van deze maatregelen op stedelijke handelszaken onderwerp van discussie.

Maatregelen met een dubbele impact

De invoering van LEZ in grote steden zoals Brussel, Antwerpen, Gent en Luik heeft verschillende reacties bij handelaars veroorzaakt. Voor sommigen verbeteren deze maatregelen de aantrekkelijkheid van winkelbuurten door minder vervuiling en geluidsoverlast. Maar voor anderen, vooral voor wie afhankelijk is van autoklanten, vormt het een echte bedreiging.

Verschillende ervaringen

In Brussel waarderen diverse handelaars in het stadscentrum de verminderde verkeersdrukte, met een stijging van het voetgangersverkeer en een aangenamere winkelomgeving tot gevolg. In Antwerpen melden sommige winkeliers buiten de LEZ echter een aanzienlijke daling van het klantenverkeer, vooral ouderen en gezinnen uit de buitenwijken lijken weg te blijven.

Fietspaden: aantrekkingskracht of chaos?

De uitbreiding van fietspaden, een speerpunt van het federale beleid, krijgt gemengde reacties. In Gent profiteren winkels langs nieuwe fietsroutes duidelijk van toegenomen fietsverkeer. Elders, zoals in Charleroi, zorgen de infrastructurele aanpassingen voor een moeilijke overgangsperiode, met langdurige en belemmerende werkzaamheden.

Het gevoelige punt van parkeergelegenheid

De geleidelijke afschaffing van parkeerplaatsen is de meest controversiële maatregel. In Namen organiseren winkeliers zich in collectieven om aandacht te vragen voor omzetverlies als gevolg van deze maatregelen. Zij pleiten voor een evenwichtige aanpak, met behoud van voldoende toegankelijke parkeerfaciliteiten gekoppeld aan efficiënte openbaar vervoeropties.

Aanpassingsmogelijkheden: het voorbeeld van Luik

In Luik worden diverse lokale initiatieven opgezet om winkeliers te ondersteunen in deze transitie. Publiek-private samenwerkingen ontwikkelen lokale digitale platformen, stimuleren e-commerce op lokaal niveau en koppelen dit aan duurzame bezorgdiensten. Hoewel de resultaten nog pril zijn, tonen ze een interessant potentieel.

Een evenwicht voor de toekomst?

Lokale en federale overheden moeten hun communicatie en ondersteuningsmaatregelen naar handelaars verder verfijnen. De grote uitdaging blijft om duurzame mobiliteit te combineren met economische vitaliteit van stadscentra. Voortdurende dialoog met lokale economische actoren is essentieel om deze uitdagingen om te zetten in duurzame commerciële kansen.

Vooruitzichten

De komende maanden zullen bepalend zijn om noodzakelijke politieke en economische aanpassingen te volgen en een succesvolle overgang te realiseren. Belgische stadswinkels staan meer dan ooit centraal in deze transitie naar duurzame mobiliteit.


Kernwoorden: Duurzame mobiliteit, Stadswinkels, LEZ, Fietspaden, Stadsparkeren, Ecologische transitie, België